Author: rhona

Sara Dögg skrifaði grein um vinnulag meirihlutans í Garðabæ þegar kemur að fjárhagsáætlunargerð

“Gerð fjárhagsáætlunar fyrir sveitarfélagið er eitt af stærstu verkefnum bæjarstjórnar Garðabæjar. Í fjárhagsáætlun felast ákvarðanir sem hafa áhrif á alla bæjarbúa með mismunandi hætti. Við í Garðabæjarlistanum hófumst handa í fyrra haust full eftirvæntingar og bjartsýni um að það þætti ekki annað en sjálfsagt að leggja af stað í slíka vinnu með samvinnu allra kjörinna fulltrúa. Þeirra fulltrúa sem bæjarbúar kusu til að fara með hagsmuni sína.

Fulltrúar minnihlutans fengu einn fund með fjármálastjóra og bæjarstjóra um fyrirhugaða áætlun. Áætlun sem meirihlutinn var búinn að stilla upp eftir sínu höfði. Því fór sem fór. Við fulltrúar Garðabæjarlistans samþykktum ekki fjárhagsáætlun enda birti hún ekkert af okkar sýn til verkefnanna eða forgangsröðunar fjármuna í þágu íbúa.

Nú hefst önnur umferð og við mætum bjartsýn til leiks. Fylgjumst með vinnulagi annarra sveitarfélaga þar sem lögð er sérstök áhersla á samráð og samtal um þá áætlun sem lögð verður fram. Jú, við sjáum glitta í lýðræðið handan við hornið í Garðabænum. Rétt svo. Pínulítið framfara skref frá fyrra fari. Nú verður samráðið með þeim hætti að fundurinn sem náðist í gegn í fyrra verður haldinn fyrr, sem vekur von um að núna verði ekki búið að niðurnjörva alla hluti áður en við fáum að kynna okkur þá. Hitt sem við fögnum hins vegar mjög er að í fyrsta skipti er í ferli þessarar mikilvægu vinnu er staður og stund fyrir pólitíska umræðu inn í nefndum sviðanna um forgangsröðun verkefna. Þótt umræðan komi inn á lokametrum vinnunnar þá fögnum við nýju stefi í vinnulagið. Það er nýtt og fagnaðarefni.

Þannig virkar lýðræðið og þannig eflum við ekki síður meðvitund okkar allra á rekstri sveitarfélagsins. Umfangi verkefnanna og þeirrar sýnar sem ákvarðanirnar lýsa.

Við höldum af stað borubrött með okkar tillögur í farteskinu, komum þeim inn í umræðuna í bæjarráði og bæjarstjórn næstu vikurnar og virkjum þannig lýðræðið á meðan valið stendur ekki um annað.

Í bæjarstjórn Garðabæjar erum við á milli umræða um ársreikning sveitarfélagsins. Ársreikningur ársins 2019 birtir áður þekkta stöðu. Meirihlutinn heldur sínu striki virðist gera sér það að leik að vanáætla tekjur hvar sem hægt er að koma því við. Þegar tekjurnar reynast svo, fyrirsjáanlega, töluvert hærri en áætlað var í ákveðnum liðum slær meirihutinn sér á brjóst og hælir sér af góðum rekstri og ábyrgri fjármálastjórn.

Við skoðun ársreikningsins vakna spurningar um ákveðna þætti og þær höfum við lagt fram fyrir hönd Garðabæjarlistans. Meginstef þeirra er mikilvægi gagnsærrar stjórnsýslu og ábyrgrar áætlunargerðar. Þegar tekjur eru kerfisbundið vanáætlaðar förum við á mis við þann lærdóm að meta  innri og ytri áhrif tekna bæjarsjóðs sem er mikilvægasti lærdómurinn til þess að geta tekist á við skyndilegar og ófyrirsjánlegar aðstæður. Fjárhagsáætlunin er tæki til skilvirks rekstrar, ekki gerviplagg til að gera meirihlutanum kleift að hreykja sér af rekstrarsnilld. Fyrir utan þessa kerfisbundnu vanáætlun væri eðlilegt að ársreikningurinn sýndi skýra og sundurliðaða framsetningu á launagreiðslum  bæjarstjóra og bæjarfulltrúa, svo dæmi sé tekið, enda um miklar fjárhæðir að ræða og þykir til siðs hjá öðrum sveitarfélögum.

Gagnsæi er gríðarlega mikilvægt aðhaldstæki í stjórnsýslu. Enn eitt dæmi um skort á slíku varðar upplýsingar um tengda aðila. Garðabær skilgreinir bæjarfulltrúa og maka þeirra sem tengda aðila að rekstri bæjarins, en undanskilur bæjarstjóra og aðra prókúruhafa sveitarfélagsins. Það gengur þvert gegn tilgangi skilgreiningar á tengdum aðilum. Hvers vegna nær gagnsæið ekki til allra? Ræður pólitíkin þar för, fremur en krafa um gagnsæi?

Við í Garðabæjarlistanum köllum áfram eftir meira gagnsæi, skýrari upplýsingagjöf og nákvæmari fjárhagsáætlun til að skapa sem allra réttasta mynd af stöðu sveitarfélagsins hverju sinni og frammistöðu meirihlutans við fjármálastýringu.

Staðreyndin er sú, að þegar markvisst er vanáætlað þá er hægt að breiða yfir aðra þætti eins og sívaxandi skuldasöfnun á hvern íbúa, litla fjárfestingu í innviðum þegar kemur að félagsþjónustu, uppbyggingu félagslegs húsnæðis eða bættri þjónustu og íbúðaformi fatlaðs fólks. Lítið sem ekkert saxast á biðlista eftir félagslegu húsnæði og talið gott og gilt þar sem biðtími er ekki lengri í Garðabæ en í Reykjavík. Það þykir árangur í herbúðum meirihlutans. En er það mælikvarðinn sem íbúar Garðabæjar sætta sig við?

Nú erum við í aðstæðum sem ekkert okkar hefur upplifað áður og ljóst að þar mun reyna mikið á samfélag okkar. Það kreppir að og Garðabær, eins og öll önnur sveitarfélög, verður að gera allt sem í valdi bæjarfélagsins stendur til þess að styðja við grunnþjónustu. Við þurfum að tryggja afkomu íbúanna, sem horfa fram á tekjumissi og jafnvel atvinnuleysi og við þurfum að tryggja rekstrarhæfni fyrirtækja. Augljóslega þarf að leggja mikla áherslu á að þeir sem minna mega sín fái alvöru viðspyrnu. Öllu skiptir að innviðirnir séu traustir. Fjárfesting í innviðum hefur verið ein megináhersla okkar í Garðabæjarlistanum frá upphafi. Við munum kalla eftir því að fjárfestingarþörf sveitarfélagsins verði metin og greind, í innviðum, félagslegu húsnæði, skólahúsnæði og íþróttahúsnæði og um leið fagna öllum skrefum sem meirihlutanum hugnast í þeim efnum til að halda uppi atvinnustigi og bæta þjónustu við alla íbúa.